ŁÓDŹ ZACHWYCAJĄCA ULICĄ PIOTRKOWSKĄ

Decyzję o założeniu w Łodzi osad przemysłowych podjęły władze Królestwa Polskiego w 1821 r., a główną rolę w podjęciu tej decyzji odegrał Rajmund Rembieliński. W latach 1821-1823 wytyczono kilkaset metrów na południe od starej Łodzi osadę sukienniczą Nowe Miasto, której centrum tworzył ośmioboczny Nowy Rynek (ob. pl. Wolności) z czterema wylotowymi ulicami usytuowanymi na jego osiach. Krótko później, w latach 1824-1827, powstała położona na południe osada tkacko-lniarska Łódka. Jej ważną częścią były posiadła wodno-fabryczne utworzone w dolinie rzeki Jasień, w sąsiedztwie których ukształtowano Rynek Bielnikowy i Rynek Fabryczny, mające tworzyć centrum osady. Osią, która łączyła trzy organizmy tworzące Łódź: Stare Miasto, Nowe Miasto i Łódkę, była biegnąca na linii północ-południe ulica Piotrkowska, wytyczona w miejscu starego traktu o średniowiecznej genezie, łączącego Łęczycę z Piotrkowem Trybunalskim. Rozciągała się ona od Rynku Starego Miasta przez Nowy Rynek do południowej granicy miasta (ob. pl. Niepodległości), w późniejszym czasie skrócona od północy zaczynała się od Nowego Rynku; tak pozostało do dziś.

Zabudowa ul. Piotrkowskiej kształtowała się od początku rozwoju osad przemysłowych Nowe Miasto i Łódka do pierwszych dekad XX w., a uzupełniana jest do czasów najnowszych. Odznacza się wielkim bogactwem form będącym efektem różnego okresu powstania poszczególnych obiektów i przemian stylowych jakie miały miejsce w rozwoju architektury w ciągu XIX i XX w. (klasycyzm, historyzm, secesja, modernizm, socrealizm, socmodernizm, postmodernizm) oraz odmiennych funkcji budowli. W pierwszym okresie rozwoju miasta dominowały parterowe domy rękodzielnicze o prostych, późnoklasycystycznych formach. Zabudowa różnicuje się w drugiej połowie XIX w. wraz pojawieniem się form znamiennych dla historyzmu, a największe bogactwo osiąga na początku XX w., gdy do architektury wkraczają nowe formy secesyjne i wczesnomodernistyczne. W zabudowie ulicy wyróżniają się dużej skali kamienice, hotele, fabrykanckie pałace, obiekty przemysłowe oraz świątynie (kościół katolicki pw. Zesłania Ducha Świętego, bazylika archikatedralna pw. św. Stanisława Kostki, kościół ewangelicki św. Mateusza).  Czytaj więcej o szlaku.